Wat kun je het beste op je brood smeren? Margarine of roomboter?

Wat smeer jij op je brood?

Heel veel mensen smeren margarine of halvarine op hun brood. Maar is dit verstandig?

Ten eerste een stukje geschiedenis.

Napoleon III wist dat het belangrijk was dat zijn soldaten voldoende voedsel mee hadden op de veldtochten en die voeding moest natuurlijk lang houdbaar zijn. Ook wist men dat vetten zeer belangrijk waren. Maar helaas was boter niet lang houdbaar. In 1869 vond een Franse scheikundige een alternatief voor roomboter. Margarine. Dit was langer houdbaar dan roomboter. Al in 1871 ontstond de eerste margarinefabriek in Oss door de Nederlander Anton Jurgens.

Margarine wordt gemaakt van vloeibare oliën die men hard maakt. Vloeibare oliën zijn normaal gezond maar bij het hard maken van deze oliën ontstaan transvetten en vrije radicalen. Transvetten zijn zeer ongezond. Ze vergroten de kans op hart- en vaatziekten enorm, ze verhogen je LDL-cholesterol en verhogen de kans op diabetes II.

Als de oliën gehard zijn is dan is dit een grijze massa. Dit trekt natuurlijk niet om dat te eten als vervanging voor boter. Dus wordt margarine gebleekt met behulp van filters en gekleurd met kunstmatige kleurstoffen. Ook worden er nog geur- en smaakstoffen aan toegevoegd.

Om margarine een gezond alternatief moest worden voor boter wordt er vanaf 1935 vitamine A, D en E toegevoegd.

Maar is margarine daardoor dan gezond?

Margarine bevat ook veel omega 6. Hierdoor verhoog je de kans op een disbalans tussen omega 3 en omega 6. Meer informatie over de omega 3 : 6 balans lees je hier. Wel bevat margarine minder calorieën als boter. Zeker de halvarine, die ontstaat door extra water en gelatine toe te voegen.

Steeds meer margarines bevatten tegenwoordig plantensterolen en daardoor minder transvetten maar is dit de oplossing? Foodwatch vindt dat de effecten van deze producten op de lange termijn nooit zijn onderzocht en de veiligheid daarom niet kan worden gegarandeerd. Ook stellen zij terecht dat de kans groot is dat andere leden in een gezin, zoals kinderen, die geen last van te hoog cholesterol hebben, deze margarine ook gewoon gebruiken, wat voor hen echt schadelijk kan zijn.

Is roomboter dan een beter alternatief?

Het is een natuurlijk product en bevat daardoor nauwelijks transvetten. Wel bevat het verzadigd vet. Dit wordt vaak als ongezond gezien. Maar is dit wel zo? Lees er hier meer over.

Roomboter bevat van nature vitamine A, D, E en K2. Vitamine K2 verlaagd de kans op osteoporose en op aderverkalking. Het transvet wat roomboter bevat is van een andere orde. Dit is namelijk een natuurlijk transvet, GLA, wat volgens onderzoeken de kans op obesitas en hart- en vaatziekte verlaagd.

Je kunt roomboter ook klaren. Dit noemen we dan Ghee. Dit is beter bestand tegen verhitting en bevat net als margarine geen lactose en caseïne. Roomboter bevat dit wel.

Ik zelf vind margarine dus geen goed alternatief voor roomboter. Maar wat als je dan veganistisch eet? Roomboter is dan geen optie.

Ik vind kokosolie dan een goede optie. Kokosolie kan ook tot hoge temperaturen verhit worden. Het bevat wel verzadigd vet maar deze zijn van een andere orde omdat ze middellange keten vetzuren bevat. Uit diverse onderzoeken blijkt zelfs dat kokosolie een gunstig effect op je gezondheid kan hebben. Kies wel voor een pure biologische kokosolie die geen bewerkingen heeft ondergaan.

Dus daarom nogmaals de vraag, wat smeer jij op je brood? Ik zelf roomboter of kokosolie. Om te brakken en braden altijd kokosolie. En omdat ik tot Pasen een challenge doe om veganistisch te eten dus tijdelijk alleen maar kokosolie.

 

Wil je meer weten over het verhitten van boter of olie? Lees dan dit stuk van Juglen Zwaan.