Alles wat je weten moet over vitamine B12.
Hoe ontstaat vitamine B12?
Professor Eddy Smid van Wageningen University & Research beschrijft B12 als ‘een van de ketens die ons ecosysteem samenbinden’. Dus een belangrijke vitamine voor levende wezens. In het ene dier wordt vitamine B12 gemaakt en dat wordt dan weer gegeten door een ander dier of de mens. Planten daar en tegen hebben het niet nodig en kunnen het ook niet aanmaken. Dus we kunnen geen Vitamine B12 binnenkrijgen door het eten van planten.
Maar mensen en dieren kunnen het ook niet zelf aanmaken maar hebben het dus wel nodig. Alleen bepaalde bacteriën kunnen vitamine B12 aanmaken. Helaas hebben wij mensen deze bacteriën alleen in het laatste deel van onze darm zitten en daar kan de darm de vitamine B12 niet opnemen. Dit is bij meer dieren het geval. Daarom eten sommige dieren hun eigen ontlasting op, zoals bijvoorbeeld konijnen. Maar ik zie ons mensen dat toch echt niet doen. Er zijn ook Planteneters die deze bacteriën al eerder in hun spijsverteringskanaal hebben zitten. Bijvoorbeeld in hun maag en het begin van hun darm. Daar maken deze bacteriën vitamine B12 van plantenresten door kobalt om te zetten in cobalamine (B12). Maar dan moet hun voeding dus wel kobalt bevatten. Koeien die veel op stal staan en dus veel mais krijgen, krijgen daardoor te weinig kobalt binnen. Daarom moet er vitamine B12 aan hun voeding worden toegevoegd. Nadat kobalt is omgezet wordt de Vitamine B12 opgenomen via de darm en verspreid zich door het hele lichaam.
Volgens sommigen was de mens heel vroeger een planteneter en hadden ze de bacteriën wel op de juiste plaats in het spijsverteringsstelsel zitten waardoor er geen vitamine B12 te kort ontstond. Op een gegeven moment is de mens steeds meer vlees gaan eten en kregen ze op deze manier dus al voldoende vitamine B12 binnen. De bacteriën hadden dus geen nut meer om kobalt om te zetten in Vitamine B12 en zijn daarom steeds verder naar onderen in ons spijsverteringsstelsel terecht gekomen. Of dit echt zo was is natuurlijk niet na te gaan.
Hoe krijgen wij mensen nu vitamine B12 binnen
Elk dierlijk product bevat vitamine B12. Dus door het eten hiervan krijgen we vitamine B12 binnen. Toch blijkt uit onderzoek dat vegetariërs ook vaak een tekort hebben aan vitamine B12. Dus blijkbaar voorzien eieren, melk en kaas en dergelijke producten niet voldoende aan de behoefte. Dus blijkbaar is het eten van vlees en vis de enige oplossing voor je vitamine B12 behoefte. Maar aan vlees eten zitten ook diverse nadelen, zoals bijvoorbeeld meer kans op hart- en vaatziekten. Er zijn een aantal plantaardige producten die vitamine B12 bevatten zoals, soja, gist, kelp, en spirulina. Maar de hoeveelheid hierin is erg gering en kan niet in de behoefte voorzien. Gelukkig zijn er supplementen om dit probleem op te heffen maar daarover later meer.
In onze maag wordt de vitamine B12 vrijgemaakt uit de voedseleiwitten met behulp van maagzuur. Als de vitamine B12 de maag heeft verlaten wordt het gebonden aan de intrinsic factor die gemaakt is in de maag. In de kronkeldarm wordt dan uiteindelijk de vitamine B12 opgenomen in speciale epitheelcellen.
Hoe ontstaat een tekort aan vitamine B12
Je zag in de vorige alinea hoe de vitamine B12 wordt opgenomen. Dan kun je je waarschijnlijk ook voorstellen dat als er in je maag dingen niet goed gaan dat ook er van alles fout kan gaan met de opname van B12. Als er te weinig maagzuur is kan de B12 ook niet vrijgemaakt worden uit de je voeding. Dit zie je dus vaak terug bij mensen die maagzuurremmers nemen. Ook kan er niet voldoende intrinsic factor gemaakt worden als er te weinig maagzuur is. Met als gevolg dat de vitamine B12 niet opgenomen kan worden. Dit is ook vaak het geval bij personen die een maagverkleining hebben ondergaan.
Maar weet je dat er ook tekort aan B12 kan ontstaan door het gebruik van lachgas.
En natuurlijk kan een tekort ontstaan als je geen vlees eet.
Klachten die voorkomen bij een vitamine B12 tekort
Vitamine B12 is een essentiële voedingsstof. Dat betekent dat we niet zonder kunnen. Het is erg belangrijk voor onder andere de aanmaak van bloed, voor goed functionerende hersenen, voor de DNA-synthese en herstel op celniveau. Je kunt je dan ook voorstellen dat als je een tekort aan vitamine B12 hebt dat er veel klachten kunnen ontstaan. En hier geldt zeker, beter voorkomen dan genezen want sommige schade die kan ontstaan door een tekort is niet meer terug te draaien.
Als je een tekort hebt ontstaan er allerlei symptomen, klachten. Ik benoem hier daarom een aantal symptomen die kunnen ontstaan door een B12 tekort. Maar het is dus niet zo dat als jij een aantal van deze symptomen hebt dat je een tekort hebt aan B12 maar het is dan wel verstandig om dit dan na te gaan.
- Gebrek aan eetlust
- Migraine
- Slaapproblemen
- Vermoeidheid
- Diarree of juist obstipatie
- Depressie
- Angsten
- Rusteloze benen
- Snel bloedend tandvlees
- Menstruatie problemen
- Concentratiestoornis
- Bleek zien
- Rugklachten
- Oorsuizen
- Gewrichtspijnen
- Broze nagels
Hoe kan je testen of je een tekort hebt aan B12
Via een arts kun je je vitamine B12 laten testen. Dit gebeurt meestal met een serumtest.
Soms is dit niet genoeg. Dan zijn er nog andere opties zoals een test op actief B12, een MMA test (methylmalonzuur) en de homocysteïne waarde.
Als blijkt dat je een tekort hebt zal de arts je voorstellen om een vitamine B12 supplement te nemen. Is het tekort ernstig dan zal hij overgaan op vitamine B12 injecties.
Een vitamine B12 tekort kun je ook testen door middel van een EMB test.
Welke vitamine B12 suppletie is het beste
Er zijn diverse vormen van vitamine B12 suppletie. Welke het beste is hangt van meerdere factoren af. Ga dus niet zomaar vitamine B12 suppleren. Niet dat je snel te veel inneemt. Je plast namelijk een teveel aan vitamine B12 uit omdat deze in wateroplosbaar is. Maar het is zonde als je de ene vorm neemt terwijl je eigenlijk een andere nodig hebt.
Je hebt;
- Cyanocobalamine. Dit is een synthetische vorm en wordt vaak gebruikt in goedkope supplementen. In het lichaam wordt deze vorm omgezet in adenosylcobalamine en methylcobalamine. Bij dit proces blijven er kleine hoeveelheden cyanide achter. Daarom kun je deze vorm beter niet gebruiken.
- Hydroxocobalamine. Deze vorm wordt gebruikt voor de intramusculaire injecties. Het heeft geen zin om deze vorm oraal in te nemen.
- Methylcobalamine. Dit is een biologisch actieve vorm van vitamine B12 en hoeft niet meer omgezet te worden. Dus ideaal bij omzettingsproblemen door bijvoorbeeld te weinig maagzuur. Het is belangrijk voor het goed functioneren van het immuunsysteem, het ruggenmerg en de hersenen. Methylcobalamine is ook een co-factor voor de omzetting van homocysteïne in methionine. Deze reactie is weer nodig voor de werking van foliumzuur.
- Adenosylcobalamine. Ook dit is een biologisch actieve vorm van vitamine B12. Het is belangrijk voor een goed functionerend zenuwstelsel en voor een normaal energie leverend metabolisme. Dus helpt bij vermoeidheid. Ook speelt het een rol bij de vetzuur-, eiwit- en cholesterolstofwisseling.
De laatste 2 vormen zijn vaak verkrijgbaar in smelttabletten. Hierdoor kan de B12 meteen via de slijmvliezen worden opgenomen.
Heb je ook maar enig vermoeden dat je een vitamine B12 tekort hebt laat je testen en adviseren door een therapeut of suppletieadviseur voor het beste supplement voor jou. Leefff kan je hier natuurlijk ook bij helpen. Onder andere door het afnemen van een EMB test.
Zo nu weet je alles wat je weten moet over vitamine B12.
Wil je een goede vitamine B12 bestellen? dan kan dat in de webshop van Leefff. DE KEUZE VAN LEEFFF
Bron: Vitamine informatie bureau, AD.nl, Veganwiki, Discover, Nieuws voor diëtisten, stichting b12 tekort, ortho health foundation,
Wat een duidelijk artikel! Het begin deel over het ontstaan is nieuw voor mij 🙂
Dank je!
Interessant! Ik had er al veel over gelezen omdat ik sinds 3 jaar volledig plantaardig ben gaan eten. Aangezien ik ook veel mensen ken bij wie B12 niet wordt opgenomen, heb ik een tijdje geleden mijn bloedwaarden laten testen. Niet speciaal hiervoor, maar omdat er toch bloed moest worden afgenomen, heb ik gevraagd of er ook tegelijk naar B12 en D gekeken kon worden. Gelukkig was alles helemaal in orde. Ik neem wel voedingssupplementen waar ook B12 bij zit.
Welke vorm van vitamine B12 zit er in je voedingssupplement?
Had een aantal jaar geleden vaak last van o.a. oorsuizen en duizelingen. Ik las er toevallig een artikel over waarin stond dat heel veel (vage) klachten waren terug te leiden tot een gebrek aan vitamine B12. Heb er een boek ( van een arts) over aangeschaft. En sinds ik het als supplement gebruik
( methylcobalamine) zijn alle klachten al na korte tijd verdwenen. Heb het boek ooit uitgeleend ( niet meer teruggekregen😄), maar daarin werd het te kort aan vitamine B12 genoemd als de meest belangrijke, maar ook door medici vergeten oorzaak van veel klachten die daardoor zelfs tot ziektewet kunnen leiden. Goed dat je hier aandacht aan besteed, Mieke!
Helaas wordt het vaak niet herkend. Daarom ben ik ook zo blij met de test die ik bij mensen kan doen. Hierdoor krijg ik een goed beeld van het totale vitamine en mineralen palet.